آرمان عدالت

علمی- پژوهشی- اجتماعی- خبری

آرمان عدالت

علمی- پژوهشی- اجتماعی- خبری

فیلم عدالت(10): عدالت آموزشی

متاسفانه بی عدالتی در آموزش ایران غوغا می کند. معلوم نیست سیستم آموزشی به چه سمتی می رود، تا حدی که نیاز به انقلاب در این زمینه هستیم. از سهمیه ها گرفته تا تفاوت ثروتمندان و فقرا در استفاده از امکانات آموزشی تا بی عدالتی های سیستمی. در ویدئوی زیر به خوبی به این امر اشاره شده است و این که ژاپن می تواند الگوی مناسبی از نظر عدالت آموزشی برای کشور ما باشد: عدالت آموزشی در ایران

فیلم عدالت(9): عدالت در اندیشه آیت الله خامنه ای

در ویدئوی زیر گوشه ای از سخنان آیت الله خامنه ای بر علیه سرمایه داران به تصویر کشیده شده است. به نظر می رسد آرمان های والای انقلاب اسلامی ایران تا تحقق نهایی هنوز فاصله زیادی دارد که رفع بی عدالتی ها همت همزمان ملت و دولت را می طلبد. اگر واقعا بخواهد اتفاقی بیفتد باید آموزه امر به معروف و نهی از منکر در عرصه اقتصاد هم احیا شود و ملت علیه بی عدالتی ها افشاگری کند و فریاد زند. دولت نیز منش عدالت طلبی داشته باشد. برای مشاهده روی لینک کلیک کنید: عدالت در اندیشه رهبری.

تصویر عدالت(10): عدالت غذایی!!!

از دردناکترین صحنه های مربوط به بی عدالتی مواردی است که عده ای در روی زمین نیازهای غذایی اولیه زندگی را نداشته باشند. غذا نیاز اولیه ای است که به منزله خون جامعه است و عدم دسترسی عده ای در هر کجای زمین قابل توجیه نیست. دو عکس زیر گوشه ای از این بی شرمی تاریخ کنونی را به تصویر می کشد. این گونه تصاویر مایه شرمساری بشر است.


فیلم عدالت(8): چرا کشورهای ثروتمند، روز به روز ثروتمندتر می شوند؟ و کشورهای فقیر، فقیرتر؟

معروف شده است که پول، پول میاورد. در ادبیات اقتصادی هم به چرخه های فقر و ثروت اشاره شده است. به این معنا که فرد ثروتمند قدرت سرمایه گذاری و ریسک بیشتری دارد، و این سبب می شود که پیوسته پولدارتر شود. و فرد فقیر هم چنین قدرتی ندارد و پیوسته فقیرتر خواهد شد. چنین چیزی بین کشورهای ثروتمند و به اصطلاح شمال و کشورهای فقیر و به اصطلاح جنوب هم وجود دارد. ویدئوی زیر به علل این موضوع می پردازد و معتقد است که مهمترین علت، قوانین تجارت جهانی است که به نفع کشورهای ثروتمند وضع شده است. برای مشاهده روی لینک کلیک کنید: چرا کشورهای ثروتمند پیوسته ثروتمندتر می شوند؟

داستان عدالت(20): انوشیروان عادل

هنگامی که انوشیروان خواست ایوان کاخ مدائن را بسازد دستور داد زمین های اطراف آن را خریداری کنند، زمینهای اطراف از صاحبانش خریداری شد مگر پیرزنی که امتناع ورزید. انوشیروان گفت: خانه پیرزن در جای خودش باقی باشد و آنگاه ساختمان او را محکم و با دوام کرد، ایوان را محیط بر آن ساخت. اهل آن نواحی آنجا را خانه ی پیرزن نامیدند .
گویند هر روز دود از آشپزخانه پیرزن بر دیوارهای کنده کاری شده زیبای عمارت می نشست و هر صبح و عصر گاوش از روی فرش های ایوان گذر می کرد و غلامان شکایت به شاهنشاه بردند، اما وی گفت: هر چه خراب شد دوباره از نو تعمیر کنید .
قیصر روم سفیری به ایران فرستاد و وقتی سفیر به مدائن آمد از عظمت و زیبائی آن بنا در شگفت شد. در گوشه ایوان یک نقص و کجی توجه او را جلب کرد، پرسید: آن قسمت چرا درست نشده است ؟ گفتند این محل خانه پیرزنی است که مایل به فروش نشد و پادشاه هم او را مجبور نکرد. سفیر گفت : این چنین کجی و نقص که از عدل و دادگری بهم رسد بهتر از آراستگی و درستی است که از روی ظلم و جور پیدا شود...
به نقل از کتاب ایران در زمان ساسانیان

فیلم عدالت(7): لزوم ساده زیستی مسوولان

در این کلیپ امام خمینی(ره) معتقد است افرادی می توانند فقر را در جامعه اسلامی از بین ببرند که خودشان طعم فقر را چشیده باشند. ایشان در جای دیگری گفته است: من یک موی این کوخ نشینان را به همه کاخ نشینان ترجیح می دهم. برای مشاهده روی لینک کلیک کنید: لزوم ساده زیستی مسوولان

متاسفانه آرمان های انقلابی گاهی توسط پیروان به بیراهه می رود، انقلاب ها معمولا با ندای عدالت شروع می شود، اما به تدریج ثروتمندان، مناصب سیاسی را در دست می گیرند و انقلاب های توده های پابرهنه را منحرف می کنند. این یکی از چالش های مهم انقلاب اسلامی است که باید مورد توجه قرار گیرد. 

تصویر عدالت(9): آغاز و انجام

دو تصویر فوق را که دیدم، احساس کردم می تواند در یک یادداشت با هم اورده شود تا اغاز و انجام سرنوشت همه ما روشن شود. متاسفانه واقعیتی است که سرانجام زندگی ابنای بشر عادلانه و با مرگ خواهد بود. زنگ خطری برای صاحبان ثروت که دیگر چاره ای از آن ندارند و بهتر است توشه ای برگیرند.

فیلم عدالت(6): اختلاف در ارزش های عدالت خواهانه

در ویدئوی کوتاه زیر، به زیر سوال رفتن ارزش های عدالت خواهانه در سطح جامعه توجه شده است. به دیگر سخن، در گفتمان عدالت، گاهی در مفاهیم اصلی عدالت اتفاق نظر دیده نمی شود، چه برسد به مصادق آن. تا زمانی که اجماع و تفاهم نسبی در مفاهیم اصلی پیدا نشود، شاید نتوان به مصادیق عدالت پرداخت. هر چند این فیلم سخنرانی کوتاهی است اما حاوی نکات مهمی است. برای مشاهده روی لینک روبرو کلیک کنید: گفتمان عدالت طلبی

تابع رفاه اجتماعی در اسلام و تعادل سراسری در اقتصاد اسلامی

تابع رفاه اجتماعی اسلام به صورت تابع تساوی گرایانه نیست، چرا که توزیع رفاه به شکل مساوی از نظر اسلام عادلانه نیست. از سوی دیگر تابع رفاه اجتماعی در اسلام مانند مطلوبیت گرایان نیست، چرا که از نظر اسلام حق باید بین حق داران توزیع شود، که از جمله آنها فقیران جامعه هستند. تابع رفاه اجتماعی بر طبق تعالیم اسلامی به نظر می رسد حالت میانه ای از نظرات تساوی گرایان و مطلوبیت گرایان باشد، به این صورت که در اسلام عدالت در عین اینکه با تساوی مطلق تطابق ندارد، با این حال، بالا رفتن رفاه افراد جامعه همراه با توزیع متعادل رفاه بین آنها اهمیت دارد، به طوری که اگر تغییری سبب شود که رفاه برخی افراد افزایش چشمگیری یابد و رفاه عده ای به طور ناچیزی کاهش یابد به طوری که رفاه کل جامعه به میزان زیادی افزایش نشان دهد، این تغییر در رفاه کل ارزشمند می باشد. اگر توزیع رفاه بین افراد بهبود یابد، بدون این که رفاه کل تغییر کند، رفاه اجتماعی افزایش خواهد یافت(صدر،۱۳۷۴: ۳۲۱و ۳۲۲). اسلام در برابر برخورداری های جامعه ساکت نیست، و برای توازن اجتماعی اهمیت قائل است، مطلوبیت مسلمانان از  مطلوبیت سایر افراد جامعه متاثر است.
تعادل سراسری در اقتصاد اسلام: مطابق تعالیم اسلام، اسراف، اتلاف و فعالیت های ناسالم اقتصادی وجود ندارد و این عامل باعث تعادل تولید کننده و مصرف کننده می شود، و افراد در فضای سالم به رقابت با هم می پردازند، و سود افراد تنها بسته به سعی و خلاقیت و سرمایه انسانی آنها دارد، پس توزیع درآمد عواملی شامل توزیع سود، اجاره یا مزد متناسب با حق افراد و عادلانه است، و در تعادل مصرف کننده و تولید کننده، نسبت جانشینی دو کالا برابر قیمت نسبی آنها است. این تعادل و اعتدال که منجر به انتخاب حد متناسب و متوازن در ترکیب دو یا چند کالا می شود با تعریف عدالت از سوی شهید مطهری(حفظ تناسب و توازن) انطباق دارد، بنابراین در اقتصاد اسلامی کارایی و عدالت منطبق و توام با هم هستند(صدر،۱۳۷۴:۳۳۹ و۳۳۸ و۳۳۶ و۳۲۲) .

اسلام و رسیدگی به فقرا

رسول خدا(ص) همه مسلمانان را در بهره گیری از انفال مساوی قرار داد، و در مورد برخی از انفال مثل ارث کسانی که وارث نداشتند، و غنیمت هایی که بدون اذن امام گرفته می شد، پیامبر اسلام (ص)آنها را بین یاران خود تقسیم می کرد و بیشتر به نیازمندان می داد. درباره غنایم جنگی نیز پیامبر اکرم سهم افراد شرکت کننده در جنگ را مساوی در نظر می گرفت(مجلسی، ۱۴۰۳: ۱۹/ ۲۶۹و ۲۷۰)، از طرفی نیز چون بیشتر جنگجویان افراد فقیر یا متوسط جامعه بودند،بیشتر غنایم نصیب آنها می شد.
دولت باید سیاست استفاده از درآمدها را متوجه اقشار آسیب پذیر نماید و آنرا در جهت ایجاد اشتغال، و یا کمک های بلاعوض به محرومان قرار دهد، پیامبر (ص) فرمود:«آنکه خدا او را مسوول امور مسلمانان کرده است، اما به نیاز آنها بی توجهی نماید، خدا نیز به فقر و نیاز او توجهی نخواهد کرد.»(ابی داوود،بی تا:۲/ ۱۲۲) در صدر اسلام بلال از جانب رسول خدا(ص) وظیفه داشت به وضع فقرا رسیدگی کند(صدر، ۱۳۷۴: ۷۲)بلال برای دستگیری نیازمندان ماموریت داشت تا لباس و غذا برای آنها فراهم آورد، او حتی مامور بود که در صورت نداشتن بودجه قرض کند و به مصرف بینوایان برساند، این ماموریت پس از رحلت پیامبر اسلام(ص)، از جانب حضرت زهرا(س) به بلال سپرده شد و امام حسن(ع) نیز همین رویه را ادامه داد(کتانی،ج ا: 441- 442). امام علی (ع) در نامه به ابن عباس فرماندار مکه می نویسد:«اموالی که نزد تو جمع شده و مربوط به خداست، در مصرف آنها دقت کن، و آنرا صرف عیالمندان و گرسنگان نما به طوری که صحیح به دست نیازمندان برسد، و مازاد آنها را نزد ما فرست تا بین آنان که اینجا هستند تقسیم کنیم.» (نهج البلاغه،نامه ۶۷) خود حضرت در طول دوران خلافتش از بیت المال وجهی را به خود اختصاص نداد.(ابوعبید،1388: 383- 386)
صاحب کتاب «بدائع الصنائع» تهیه داروی فقرا و بیماران و درمان آنها، تهیه کفن مردگان بدون مال، هزینه کودکان بی سرپرست، هزینه ناتوانان از کار و… را از بیت المال می داند.(الکاسانی،بی تا: ۹۶). باملاحظه موارد فوق روشن می شود که در اسلام به تامین سخاوتمندانه و آبرومندانه نیازمندان تاکید ویژه ای شده است.
ثمرات محو فقر فراوان است که می توان به این موارد اشاره نمود: حیات جسمی (انما بنی الجسد علی الخبز). تامین حیات فکری (ان الفقر مدهشه للعقل). تامین حیات اعتقادی(ان الفقر منقصه للدین). فرصت رشد معنوی و ادای واجبات(لولاالخبز ما صلینا). کرامت یافتن و خروج از انزوای اجتماعی(الفقیر لا یسمع کلامه)(حکیمی،1367: 3: 239). در سطح جامعه تحقق قسط سبب افزایش رفاه و خشنودی همگانی، کاهش جرایم و ناهنجاری ها، تقویت انسجام ملی، برقراری عوطف انسانی، و زمینه ساز تخلق به اخلاق الهی می شود