آرمان عدالت

علمی- پژوهشی- اجتماعی- خبری

آرمان عدالت

علمی- پژوهشی- اجتماعی- خبری

چالش در مصادیق (5): عدالت در شیوه های استخدام

با توجه به این که استخدام دولتی مورد علاقه افراد زیادی است، دولت باید زمینه رقابت سالم را برای استخدام فراهم نماید. از این رو راهکار اجرای عدالت در مواردی مانند استخدام، رقابت است. اما متاسفانه دولت ها در مواردی از این شیوه تخطی می کنند. استخدام‌های رسمی وسیع در ماه‌های پایانی یک دولت، جزو رویکردهایی است که گویا در ماه‌های پایانی دولت به اوج خود ‌می رسد؛ هرچند ایجاد تعهدات بلندمدت برای دولت، اختیاری قانونی است، استخدام در انتهای دولت، در واقع تحمیل تصمیمات هزینه‌زا و تعهدآور برای دولت بعدی است و این تعهدآوری، هنگامی با نقدهای جدی‌تری همراه می‌شود که با یک سلسله استخدام‌های بیرون از روال معمول و ضوابط قانونی از سوی هیأت وزیران تصویب و اجرا می‌شود. به نمونه های اخیر آن در دولت اشاره می شود:
دولت اخیرا در اقدامی عجیب مجوز استخدام ۲۳۰۰۰ نفر بدون ‌آزمون را به یک نفر واگذار کرد. به رئیس سازمان امور مالیاتی کشور اختیار داده شده است تا دوازده هزار کارمند رسمی دیگر برای این نهاد استخدام کند. هیأت دولت قانونی را تصویب کرده که به موجب آن به حمید بقایی به عنوان نماینده ویژه رئیس‌جمهور اختیار داده شده که ۱۵۰۰ نفر را خارج از ضوابط قانونی، استخدام کند!!!. سوال اصلی این است که آیا استخدام خارج از ضابطه، امری در راستای عدالت است و  این شیوه استخدامی خارج از چهارچوب، که اختیارات خاص به برخی مقام‌های دولتی می‌دهد برداشت رفتار غیرعادلانه برای افکار عمومی ایجاد نمی‌نماید؟ به هر حال گسترش احساس بی عدالتی در یک جامعه می تواند از نظر اقتصادی، سیاسی و امنیتی خطرآفرین باشد. گاهی احساس بی عدالتی اجتماعی به اندازه خود بی عدالتی می تواند مشکل زا باشد.

محمدرضا آرمان مهر

عدالت در طول تاریخ نظام سرمایه داری

موضوع عدالت امری فراگیر و مورد توجه اندیشمندان در بیشتر زمان ها و مکان ها بوده است. درغرب قدیم افلاطون چیستی عدالت را به چالش کشیده است. ارسطو تقسیمات هشتگانه ای از عدالت مطرح کرده است. توماس آکوئیناس به ستایش صلح و عدالت پرداخته است. درعصر جدید توماس هابز با طرح عدالت قانونی، هیوم با دلایل پناه جویی به عدالت، کانت با عدالت به مثابه قاعده عام، دورکین با تلفیق نگرش سوسیالیستی ولیبرال(برابری درکیفیت برخورد و تساوی در منابع)، توماس ناگل با طرح برابری اقتصادی، توماس اسگنلون با ایده برابری کلی، فریدمن با شعار آزادی انتخاب، فون هایک با سراب عدالت، نوزیک با طرح نظریه استحقاق(برابری در حقوق)، جیمز بوکانان با نظریه تساوی در برخورد سیاسی و قانونی، مارکس با حذف طبقات اجتماعی، برایان بری با اهمیت دهی به معیاری جهت ارزیابی تقسیم منصفانه (Barry, 1989: 145)، جان رالز با آزادی برابر، قاعده بیشینه سازی کمینه ها و برابری در توزیع فرصت های اولیه، و آماتیاسن با طرح مبحث متغیر کانونی... هر یک به گونه ای عدالت را مورد بررسی قرار داده اند. و هر یک چیزی را موضوع محوری عدالت اجتماعی به شمار آورده اند. در اواخر دهه 60 میلادی اهمیت نظریات مربوط به عدالت در حوزه علوم انسانی کاهش یافته بود، و اولین رویکرد تحلیلی نسبت به عدالت توسط جان رالز ارائه شد(رالز،1971). بعد از او نگرش قابلیتی سن(1999)، عملیاتی کردن نظریه رالز قلمداد می شود. او با طرح مبحث متغیر کانونی، نقطه عطفی در مباحث عدالت ایجاد کرد(سن،۱۳۷۹). هرچند عدالت دغدغه اصلی نظام سرمایه داری نبوده است(برخلاف توجه شایان به کارایی و رشد اقتصادی)، اما دانشمندان آن در طی سالیان به دنبال چیستی عدالت بوده اند. با این وجود آنچه که مهم است این است که نظریات عدالت طلبانه این نظام، از سوی سیاستمداران تنها برای مردم داخل کشورهای خودشان تا حدّی اجرایی شده است، و در سطح جهانی به دنبال چپاول و استثمار دیگر کشورها بوده اند.

محمدرضا آرمان مهر

مروری دیگر بر چالش در مصادیق (4): چندشغله ها و بی عدالتی

این دو نکته را نیز می توان بر بی عدالتی چندشغله گی افزود:

1. این که در جامعه برخی افراد از چند طریق از بیت المال ارتزاق نمایند، در حالی که کمینه های جامعه دسترسی به شغل ندارند، با معیار عدالت رالز، که مبتنی بر بیشینه سازی کمینه های جامعه است، سازگاری ندارد.

2. چند شغله ها اگر کارهای محوّله را خوب انجام دهند، که به خانواده خود ضرر می زنند. اگر هم کارهای محوّله را به درستی انجام ندهند به جامعه خیانت کرده اند. بنابراین در مجموع این رویّه  خلاف عدالت است. هر چند ممکن است در کارهای حساس مملکت، در مواردی چاره ای نباشد، اما کارهایی که بحث امنیتی ندارد، توجیهی نیز ندارد.

در ادامه این یادداشت به برخی دیگر از چندشغله های دولت نهم و دهم اشاره می شود(منبع: خبرآنلاین)

1.علی اکبر محرابیان
1.1.سابقه آشنایی با رئیس جمهور: مدیر فروشگاه شهروند و معاون سیما چوب در دوران شهرداری احمدی‌نژاد.   

1.2. مناصب در دولت نهم: مشاور رییس جمهور. رییس ستاد طرح‎های ویژه. رییس ستاد تبصره 13. وزیر صنایع و معادن.   

1.3. مناصب در دولت دهم: دستیار ویژه رییس جمهور. رییس ستاد مهر ماندگار
2.حمید بقایی
2.1.سابقه آشنایی با رئیس جمهور: عضو سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در دوره احمدی نژاد.
2.2.مناصب در دولت نهم: معاون مشایی و سپس جانشین وی به عنوان رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری. دبیر شورای عالی مناطق آزاد کشور و ویژه اقتصادی. 

2.3.مناصب در دولت دهم: معاون اجرایی رئیس‌جمهور. سرپرست نهاد ریاست جمهوری.
محمدرضا آرمان مهر