آرمان عدالت

علمی- پژوهشی- اجتماعی- خبری

آرمان عدالت

علمی- پژوهشی- اجتماعی- خبری

چالش در مصادیق(16): بی عدالتی های یک شرکت معدنی

یکی از دانشجویان گرامی برای طی کردن دوره کارآموزی در مجتمع سنگ آهن خواف معرفی شد. بعد از اتمام دوره کارآموزی از وی خواستم مواردی را که احساس می کند ممکن است بی عدالتی در سازمان باشد بنگارد تا در وبلاگ منتشر شود. این مواردی است که ایشان برشمرده است. یادآوری می شود که هدف از این کار، کمک به رفع بی عدالتی های اجتماعی و نقد سازمان مورد نظر برای اصلاح اشکالات احتمالی به صورت مصداقی است. اگر موردی به اشتباه بیان شده است یا واحد مربوطه توضیحی دارد، تقاضا داریم یاداوری کنند تا حذف یا توضیح داده شود. در مجتمع سنگ آهن خواف، بی عدالتی هایی وجود دارد که می توان به برخی از آن ها اشاره نمود:
1. ساعات کاری طولانی در معدن: کارکنان از ساعت 5 صبح تا 5 عصر به مدت 12 ساعت در محیط کار حضور دارند و در مواردی 3 ساعت رفت و برگشت آنها از خانه تا محیط کار طول می کشد که در کل 15 ساعت از 24 ساعت شبانه روز را مشغول به کار هستند که این 15 ساعت برای آقایان و خانم ها یکسان است، در حالی که باید ساعت کاری خانم ها کمتر باشد. 
2. عدم برابری حقوق و مزایای بین خانم ها و آقایان: حقوق و دستمزد آقایان در شرایط کاری یکسان با خانم ها متفاوت است.
3. بیشتر کارکنانی که در قسمت سپراتور کار می کنند به دلیل گرد و خاک زیادی که در آن قسمت ایجاد می شود با مشکل ریوی دست و پنجه نرم می کنند. و بیشتر افرادی که من مشاهده کردم چون آموزش های کافی ندیده بودند، از وسایل ایمنی و بهداشتی استفاده مناسب نمی کردند.
4. نبودسرویس های مناسب برای حمل و نقل و رفت و آمد از قسمت های مختلف معدن، در حالی که قسمت های مختلف معدن مثل بخش نیروی انسانی و  بخش آموزش با فاصله زیادی از هم قرار گرفته اند.
5. شخصی که قرار است در معدن کار کند باید فقط مورد تایید اشخاص مهم قرار گیرد، درغیر این صورت به کار فرد توجه نمی شود.
6. به جز ایام تعطیل، حتی در موارد خاص کارگر حق مرخصی ندارد. در طول یک ماه نیز تنها 3 روز به صورت پراکنده می تواند مرخصی داشته باشد.
7. کارکنان به صورت شیفتی کار می کنند؛ یعنی یک هفته روز کار هستند و یک هفته شب کار. در هفته ای که کارگران شیفت شب هستند، به خصوص راننده های کامیون، فقط نیم ساعت حق خوابیدن دارند که این مدت برای 12ساعت رانندگی زمان بسیار کمی می باشد و بیشتر کارگران از این شرایط ناراضی هستند.
8. بیشتر کارگران این معدن از وضعیت حقوقی خود ناراضی هستند، چون بیشترین کار همراه با کمترین دستمزد برای آنها در نظر گرفته شده است، به گفته خودشان مسئولین فقط در صدد افزایش تولید هستند و به شرایط سخت کاری آنها توجه نمی کنند.
9. نبود امکانات کافی برای کارکنان معدن: مثل نبود مهد کودک برای کودکان خانم هایی که بومی منطقه نیستند و پس از گذراندن 6 ماه استراحت مجبورند کودکان خود را به محیط کار بیاورند . 
با وجود این کاستی ها، نمی توان خدمات فراوان این عزیزان را نادیده گرفت. چرا که نواقص در ارگان های مختلف وجود دارد و هدف ما کاهش و رفع این نواقص است.
فاطمه زنگنه قاسم آبادی، محمدرضا آرمان مهر

عدالت اقتصادی در اندیشه شهید صدر(ره)

عدالت اقتصادی بر حسب کاربرد آن در متون اسلامی چهار معنای تساوی، دادن حق هرصاحب حق به آن، عدم تفاوت فاحش درآمدی، و اعتدال را شامل می شود. البته همان طور که شهید مطهری اشاره دارد همه معانی عدالت اقتصادی بلکه عدالت به صورت مطلق را می توان به مفهوم "اعطا کل ذی حق حقه" گرفت(مطهری، مجموعه آثار، ج 1، ص 78-81) یا می توان مطابق نظر افلاطون به مفهوم توازن و تناسب دانست(مطهری، مجموعه آثار، ج 22، ص477 ).
از دیگر متفکران اقتصادی، شهید صدر است که برای اثبات معیار توازن در عدالت اقتصادی از نظر اسلام، دو دلیل می آورد:

(الف) او با تمسک به تعلیل آیه شریفه "فیء" :"کی لایکون دولة بین الاغنیاء منکم"(حشر :7) هدف از تعیین " فیء " را دست به دست نشدن ثروت جامعه در میان ثروتمندان می داند. بر این اساس دولت وظیفه دارد با استفاده از ابزارهای مناسب از بروز وضعیت نامتوازن توزیع ثروت در طبقات مختلف جامعه پیشگیری کند(سید محمد باقر صدر،اقتصادنا،ص681). در این تعریف عدالت به معنای توازن اقتصادی است که مستلزم عدم گردش ثروت بین ثروتمندان است.

(ب) نظر شهید صدر بر پایه روش کشف اصول (زیربنا) از راه بررسی احکام و قوانین(رو بنا)است. بر این اساس وی بر این باور است که از طبیعت احکام شرعی(مانند ممنوعیت کنز و ربا، مقررات مربوط به ارث، اعطای حق قانون گذاری به دولت و مخالفت با بهره برداری از ثروت های خام و طبیعی به شیوه نظام سرمایه داری) می توان به خوبی این قاعده کلی را استخراج کرد که در نظام اقتصادی اسلامی توازن اجتماعی ضرورت دارد(سید محمد باقر صدر،اقتصادنا،ص 682).

لازم به ذکر است که این برداشت از عدالت که بر معیار توازن تاکید دارد، دارای طرفداران زیادی در طول تاریخ بوده است، طوری که فیلسوفانی مثل افلاطون هم پیرو این نظریه بوده اند.
سمیرا معنوی پوده، محمدرضا آرمان مهر 

شعر عدالت(9): فقر چیست؟

دکتر علی شریعتی از متفکران معاصر است که ادبیات زیبای انقلابی او همچنان می درخشد. متن زیر را درباره فقر گفته است:


می خواهم بگویم ...... 

فقر همه جا سر می کشد ....... 
فقر ، گرسنگی نیست ، عریانی هم نیست ......
فقر ، چیزی را " نداشتن " است ، ولی ، آن چیز پول نیست ..... طلا و غذا نیست .......
فقر ، همان گرد و خاکی است که بر کتاب های فروش نرفته یک کتاب فروشی می نشیند ......
فقر ، تیغه های برنده ماشین بازیافت است که روزنامه های برگشتی را خرد می کند ...... 
فقر ، کتیبه سه هزار ساله ای است که روی آن یادگاری نوشته اند .....
فقر ، پوست موزی است که از پنجره یک اتومبیل به خیابان انداخته می شود .....
فقر ، همه جا سر می کشد ........
فقر ، شب را " بی غذا " سر کردن نیست ..
فقر ، روز را " بی اندیشه" سر کردن است.

این متن زیبا، ما را به ریشه های اصلی فقر می کشاند. حتی ریشه فقر اقتصادی هم فقر در تفکر است. اگر ثروتمندان کمی به عاقبت خود فکر کنند، شاهد فقر محرومان نخواهیم بود. اگر فقرا هم بیندیشند، خواهند توانست با تکیه بر استعدادهای خدادادی خود، خویش را از فقر اقتصادی نجات دهند. آری، فقر اقتصادی مرگ سرخی است که ریشه آن فقر در اندیشیدن است.