-
عدالت در رفتار اجتماعی امام علی علیه السلام(1)
سه‌شنبه 15 اردیبهشت‌ماه سال 1394 00:34
حضرت على ـ علیه السلام ـ در مکه مشرّفه در بیت الحرام (کعبه) در روز جمعه، سیزدهم ماه رجب سال سىام عام الفیل به دنیا آمد و پیش از او هیچ کس در کعبه متولد نشد و این فضیلتى است که خداوند به جهت بزرگداشت و بالا بردن مقام و اظهار کرامت او مخصوص حضرتش گردانیده است. اکنون پس از قرن‌ها نه تنها شیعه و نه تنها مسلمانان، بلکه...
-
فیلم عدالت(3)
جمعه 28 فروردین‌ماه سال 1394 01:06
در فیلم زیر به نکات مهمی اشاره شده است: فاصله جهنمی سطح زندگی در کشور، لزوم صداقت صدا و سیما و مسوولان در حیطه عدالت، توزیع ناعادلانه وام های کلان بانکی به نفع 30 نفر در کشور، همایش هایی که بدون بار علمی برگزار می شود و هزینه های زیادی برای آن صرف می شود و ... به هر صورت مشکلات کشور ما درباره عدالت آن قدر زیاد است که...
-
تصویر عدالت(4): چقدر حرف دارد این تصویر...
شنبه 8 فروردین‌ماه سال 1394 14:46
تصویر زیر حرف های زیادی برای گفتن دارد. دردهای جامعه ما یکی دو تا نیست. متاسفانه به سادگی می توان میزان پایین سرمایه اجتماعی جامعه ایران را ملاحظه کرد. علت کاهش اصلی سرمایه اجتماعی، سطح پایین عدالت اجتماعی است که نیاز به تحول اساسی دارد. و امید است به سطح مناسبی ارتقا یابد.
-
فقر چالشی برای دین(1)
دوشنبه 3 فروردین‌ماه سال 1394 13:58
۹بهمن ۱۳۹۲نشستی به منظور تحلیل و بررسی"منهای فقر” علامه حکیمی توسط جمعیت خیریه الغدیر برگزار گردید. در این مراسم دکتر سارا شریعتی و دکتر راغفر به ایراد سخنرانی پرداختند که سخنرانی دکتر سارا شریعتی با تلخیص و ویرایشی مختصر ارائه می شود: با سلام و تشکر از این دعوت که فرصتی فراهم اورد تا درباره فقر حرف بزنیم، به آن...
-
عدالت در قرآن(5)
یکشنبه 24 اسفند‌ماه سال 1393 23:46
- عدالت در رفتار با کفار و دشمنان در اسلام اجرای عدالت نه تنها درباره دوست و در حال طبیعی، بلکه درباره دشمن و در حال جنگ نیز مورد سفارش است: 1. و لا یجرمنکم شنان قوم علی الا تعدلوا، اعدلوا هو اقرب للتقوی(مائده:8): دشمنی شما با قوم یا گروهی باعث نشود که به عدالت رفتار نکنید و عدالت را پیشه خود سازید که آن به تقوی...
-
نقش دولت در تامین عدالت توزیعی
جمعه 15 اسفند‌ماه سال 1393 21:38
پایه ای ترین موضوع اقتصاد هنجاری(Normative economics) عدالت اقتصادی است، که بخش وسیعی از مباحث عدالت را به خود اختصاص داده است، در موضوعات هنجاری پای دولت به میان می آید تا با دخالت مناسب خود کاستی های اقتصاد اثباتی(Positive economics) را جبران نماید. علت نیاز به حضور دولت در این عرصه آن است که هر چند بخش خصوصی می...
-
عدالت در قرآن(4)
پنج‌شنبه 7 اسفند‌ماه سال 1393 22:38
استقرار عدالت یکی از مهمترین اهداف انبیاء الهی: لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط و...(حدید: 25) همانا ما پیغمبران خود را با ادله و معجزات (به حق) فرستادیم و برایشان کتاب و میزان (عدل) نازل کردیم تا مردم به عدالت قیام کنند. و چون وجود جامعه‌ای عادل هم نیاز به قدرت معنوی دارد و...
-
شعر عدالت(13)
سه‌شنبه 28 بهمن‌ماه سال 1393 22:50
پایداری حکومت‌ها و ایجاد امنیت در جوامع هم در سایۀ اجرای دادگری محقّق می‌شود. این امر نیز در اشعار بیشتر شعرا مشهود است که به برخی از این اشعار اشاره می‌شود: مملکت از عدل بُوَد پایدار/ کار تو از عدل بگیرد قرار «نظامی» عدل کن عدل که گفته‌اند حکیمان جهان/ مملکت بی‌مدد عدل نماند به جای «ملک‌الشعرای بهار» عدل آمد و امن...
-
ضرورت مفهوم پردازی جامعه‌شناختی از فقر و نابرابری(3)
جمعه 24 بهمن‌ماه سال 1393 00:22
در این یادداشت، بخش پایانی سخنرانی سرکار خانم دکتر سارا شریعتی با ویرایش و تلخیص مختصری ارائه می شود. این سخنرانی با رویکردی جامعه شناختی به موضوع فقر پرداخته است: همان روندی که در اروپا بدان اشاره کردم، در جامعۀ ما نیز امروز در حال بروز و ظهور است. از هم گسیختگی بافت اجتماعی، اشکال جدیدی که فقر به خود گرفته است، فقری...
-
شعر عدالت(12)
شنبه 11 بهمن‌ماه سال 1393 22:20
اهمیت وافر و بی‌بدیل بودن عدل بر همگان واضح و مبرهن است و از قدیم عدالت عمومی، بهترین آرزوی هیأت اجتماعیه است. قدیمی‌ترین اصطلاح حقوقی در تاریخ تمدن انسانی هم عدالت است. واقعیت امر نیز همین است که جهان بدون عدل، بی‌معناست و تمام عالم و هر آنچه در اوست، بر پایۀ عدالت بنا نهاده شده است. ملک‌الشعرای بهار چه زیبا سروده...
-
عدالت در قرآن(3)
شنبه 27 دی‌ماه سال 1393 20:08
در قرآن مجید از زوایای مختلفی به عدالت، به عنوان والاترین هدف خلقت توجه شده است، که در این یادداشت به برخی از این موارد اشاره می شود: آفرینش جهان هستی بر اساس عدالت: و خلق الله السموات و الارض بالحق: و خداوند آسمان‌ها و زمین را بازیچه خلق نکرده بلکه به حق آفریده است (سوره جاثیه:22). عدل الهی چون صفت حق تعالی است، در...
-
ضرورت مفهوم پردازی جامعه‌شناختی از فقر و نابرابری(2)
جمعه 19 دی‌ماه سال 1393 20:59
در این یادداشت ادامه سخنرانی سرکار خانم دکتر سارا شریعتی با ویرایش و تلخیص مختصری ارائه می شود. این سخنرانی با رویکردی جامعه شناختی به موضوع فقر پرداخته است: فقر همواره یکی از موضوعات اصلی علوم اجتماعی بوده است. در حالی که اقتصاددان، تحلیلی کاملاً اقتصادی از فقرا رائه می‌دهد، جامعه‌شناسی به ابعاد اجتماعی فقر هم...
-
چالش در مصادیق(20): افزایش قیمت حامل های انرژی و عدالت
پنج‌شنبه 11 دی‌ماه سال 1393 13:02
تعدادی از اقتصاددانان کشور طی نامهای سرگشاده، در سال 1388، خواستار عدم تصویب افزایش قیمت حاملهای انرژی که در کمیسیون تلفیق به تصویب رسیده بود، شدند. این نامه از این جهت که رویکردی عدالت محور دارد، و جنبه تخصصی هم دارد، برای انتشار در این یادداشت انتخاب شد. در مقابل بی عدالتی هر کدام از ما وظیفه داریم که اگر نمی...
-
ضرورت مفهوم پردازی جامعه‌شناختی از فقر و نابرابری(1)
سه‌شنبه 25 آذر‌ماه سال 1393 21:42
در این یادداشت سخنرانی سرکار خانم دکتر سارا شریعتی، عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در جلسه ای که به مناسبت رونمایی از کتاب «منهای فقر» استاد محمدرضا حکیمی برگزار شده بود، با اندکی تلخیص و ویرایش ارائه می شود. وی با رویکردی جامعه شناختی به موضوع فقر پرداخته است: هفتۀ پیش از دریافت کتاب «منهای فقر»، به...
-
عدالت در قرآن(2): آیات قرآنی درباره عدالت
جمعه 21 آذر‌ماه سال 1393 20:40
در ادامه یادداشت عدالت در قرآن(1) به برخی آیات شریفه اشاره اجمالی می شود و تفسیر آن انشاالله در یادداشت های بعدی بیان خواهد شد: 10. "وَ لَوْ أَنَّ لِکُلِّ نَفْسٍ ظَلَمَتْ ما فِی الْأَرْضِ لاَفْتَدَتْ بِهِ وَ أَسَرُّوا النَّدامَةَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذابَ وَ قُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَ هُمْ لا...
-
چالش در مصادیق(19): نان و عدالت
پنج‌شنبه 13 آذر‌ماه سال 1393 19:16
این روزها در اقدامی عجیب قیمت نان به میزان 30 تا 40درصد افزایش یافت و درسراسر کشور اعمال گردید. این اقدام دولت با واکنش های بسیاری از سوی کارشناسان و مردم مواجه شد. طبق نتایج آمارگیری مرکز آمار کشور، ۱۲درصد درآمد ماهیانه یک خانواده کم درآمد به نان اختصاص دارد. با توجه به این که کمینه حقوق کارمندان امسال ۴۰۰ هزارتومان...
-
عدالت در قرآن(1): آیات قرآنی درباره عدالت
یکشنبه 18 آبان‌ماه سال 1393 21:48
آیاتی که در قرآن به مسئله عدالت اشاره دارد، فراوان است. برخی از آیات به دلالت مطابقی، تعدادی نیز به دلالت التزامی و برخی دیگر به دلالت تضمّنی بر عدل الاهی دلالت می کنند که به برخی از آنها اشاره می شود: 1. "ذلِکَ بِما قَدَّمَتْ أَیْدیکُمْ وَ أَنَّ اللَّهَ لَیْسَ بِظَلاَّمٍ لِلْعَبید"؛ (آل عمران، 182؛ انفال،...
-
چالش در مصادیق(18): نوکیسه‌های ایرانی چگونه به وجود آمدند؟
پنج‌شنبه 8 آبان‌ماه سال 1393 02:22
«من بیشتر خانواده‌های ثروتمند اصیل کشور را می‌شناسم و کمتر دیده‌ام که فرزندان آنها اتومبیل‌های ۸۰۰-۷۰۰ میلیون تومانی سوار شوند. به نظر من این گروه که می‌توانند حتی تا یک میلیارد تومان فقط برای خرید اتومبیل اختصاص دهند، از قشر نوکیسه‌یی است که در ۸ سال فعالیت دولت‌های نهم و دهم مثل قارچ روییدند». این حرف‌ها را یک...
-
شعر عدالت(11): شکایت پیرزن
جمعه 25 مهر‌ماه سال 1393 00:34
شعر شکایت پیرزن پروین اعتصامی از اشعاری است که وی با بیان داستانی از رویارویی یک پادشاه با پیرزنی روستایی، مشکلات و معضلات مهمی از جامعه را از زبان پیرزن به تصویر می‌کشد: روز شــــکار، پـــیرزنی با قبــــاد گفت/ کز آتــش فســـاد تو، جز دود آه نیـــست روزی بـــیا به کلبـــه ما از ره شــــکار/ تحــقیق حال...
-
چالش در مصادیق(17): مواردی از بی عدالتی در سازمان بهزیستی شاهرود
چهارشنبه 9 مهر‌ماه سال 1393 21:47
عدالت در سطح کلی جامعه و در سطح خرد مثل یک سازمان بسیار مهم و ضروری است. به نظر می رسد که بی عدالتی در سازمان های خصوصی بیشتر از سازمان های دولتی باشد، اما در سازمان های دولتی هم بی عدالتی هایی صورت می گیرد. یکی از دانشجویان گرامی برای طی کردن دوره کارآموزی در اداره کل سازمان بهزیستی شاهرود معرفی شد. بعد از اتمام دوره...
-
برخی آثار و نتایج عدالت اجتماعى
پنج‌شنبه 3 مهر‌ماه سال 1393 15:50
عدالت اجتماعى با آثار و نتایج شگفت فردى، اجتماعى و تکوینى همراه است که هیچ امرى چون آن از چنین پیامدهایى برخوردار نیست. با عدالت است که رحمت هاى الهى سرزمین ها را به وفور فرامی گیرد: «من عدل فى البلاد نشر الله علیه الرحمة» (شرح غررالحکم، ج 5، ص 337) هر که در سرزمین ها عدالت کند، خداوند رحمت را بر او پهن کند. به سبب...
-
شعر عدالت(10): آسایش بزرگان
سه‌شنبه 25 شهریور‌ماه سال 1393 22:38
این یادداشت به شعری از پروین اعتصامی اختصاص یافته است. او در شعر زیر خصوصیات و صفاتی را بر می‌شمارد که انسان‌های دارای روح بزرگ و پاک باز در اجتماع از آن برخوردارند و آسایش و زندگی سالم را بر مبنای آن خصوصیات پیش می‌برند: شنـــیده‌اید که آسایش بزرگان چیست/ بــرای خاطـــر بیچارگان نیاســـودن به کاخ دهر که آلایش است...
-
حکومت و عدالت(3)
شنبه 22 شهریور‌ماه سال 1393 15:57
در نظر پیشواى عدالت پیشگان، ملاک سیاست عدالت است: «ملاک السیاسة العدل»(شرح غررالحکم، ج 6، ص 116). بلکه ملاک هر امرى عدل است: «العدل ملاک» (غررالحکم، ج 1، ص19). آن کارى که بر عدالت استوار است، پایدار است و از همین روست که ریاستى مانند عدل در سیاست نیست: «لا ریاسة کالعدل فى السیاسة»(شرح غررالحکم، ج 6، ص 430) و با رفتن...
-
مروری بر چالش در مصادیق(6): بررسی طرح سربازی به صورت هیات علمی
دوشنبه 3 شهریور‌ماه سال 1393 20:29
در یادداشت چالش در مصادیق 6 به نقدهایی بر گذراندن دوره سربازی در ایران اشاره شد که از جمله آنها ضایع شدن وقت و حقوق اندک سربازان به عنوان بخشی از نیروی کار در این کشور است. این دوره برای برخی افرادی که با مدرک دکتری یا کارشناسی ارشد به عنوان هیات علمی مشغول می شوند با چالش های کمتری مواجه است، اما به هر صورت با...
-
حکومت و عدالت(2)
پنج‌شنبه 16 مرداد‌ماه سال 1393 20:01
حکومت در خدمت برپایى عدالت، مفهومى وراى آن دارد که در طول تاریخ داشته است. حکومت به مفهوم سلطه، تملک، تجبر و برخوردارى حاکم یا طبقه حاکمه از امتیازات نیست. حکومت در مفهوم عدالتمند آن، خدمتگزارى و امانتدارى است، چنانکه پیام آور آزادى و عدالت فرمود: «سید القوم خادمهم.»( من لایحضره الفقیه، ج 4، ص 378) پیشوا و بزرگ (هر)...
-
حکومت و عدالت(1)
سه‌شنبه 14 مرداد‌ماه سال 1393 14:59
عدالت اجتماعى زمانى تحقق عینى و کامل مىیابد که وسیله آن یعنى حکومت عدل تشکیل شود. در اندیشه دینى، حکومت وسیله بر پاداشتن عدالت است. حکومت به خودی خود هیچ ارزش و اعتبار ندارد. از لنگه کفش پاره بى ارزشى نیز بى ارزشتر است، مگر آنکه به وسیله آن حقى اقامه شود یا باطلى دفع گردد. عبدالله بن عباس گوید در منطقه ذى قار نزد...
-
فیلم عدالت(2)
شنبه 4 مرداد‌ماه سال 1393 00:42
اوج فقر و محرومیت تا از نزدیک لمس نشود، قابل درک نیست. باید به طور عینی به میان محرومان جامعه رفت تا از نزدیک صدای فقر و استخوان های له شده فقرا را شنید. لینک زیر سرنوشت 25 ساله یک خانواده را به تصویر می کشد. در جامعه ما 25 سال خانواده ای در این شرایط بوده است و کسی سراغی از او نگرفته است. راستی چه باید کرد؟ ما همه...
-
چالش در مصادیق(16): بی عدالتی های یک شرکت معدنی
سه‌شنبه 24 تیر‌ماه سال 1393 01:31
یکی از دانشجویان گرامی برای طی کردن دوره کارآموزی در مجتمع سنگ آهن خواف معرفی شد. بعد از اتمام دوره کارآموزی از وی خواستم مواردی را که احساس می کند ممکن است بی عدالتی در سازمان باشد بنگارد تا در وبلاگ منتشر شود. این مواردی است که ایشان برشمرده است. یادآوری می شود که هدف از این کار، کمک به رفع بی عدالتی های اجتماعی و...
-
عدالت اقتصادی در اندیشه شهید صدر(ره)
جمعه 20 تیر‌ماه سال 1393 00:58
عدالت اقتصادی بر حسب کاربرد آن در متون اسلامی چهار معنای تساوی، دادن حق هرصاحب حق به آن، عدم تفاوت فاحش درآمدی، و اعتدال را شامل می شود. البته همان طور که شهید مطهری اشاره دارد همه معانی عدالت اقتصادی بلکه عدالت به صورت مطلق را می توان به مفهوم "اعطا کل ذی حق حقه" گرفت(مطهری، مجموعه آثار، ج 1، ص 78-81) یا می...
-
شعر عدالت(9): فقر چیست؟
چهارشنبه 11 تیر‌ماه سال 1393 00:56
دکتر علی شریعتی از متفکران معاصر است که ادبیات زیبای انقلابی او همچنان می درخشد. متن زیر را درباره فقر گفته است: می خواهم بگویم ...... فقر همه جا سر می کشد ....... فقر ، گرسنگی نیست ، عریانی هم نیست ...... فقر ، چیزی را " نداشتن " است ، ولی ، آن چیز پول نیست ..... طلا و غذا نیست ....... فقر ، همان گرد و خاکی...